ของแพง

ใครก็ตามที่เป็นรัฐบาลยากจะทำใจรับได้ว่า “ข้าวของแพง” ในสมัยตน ยิ่งถ้าฝ่ายค้านเป็นคนพูด ยิ่งรับไม่ได้เลย เพราะดูจะเสียเหลี่ยมเสียเชิง คตินิยมแบบไทยยิ่งมีอยู่ด้วยว่าถ้ารัฐบาลหรือผู้ปกครองไม่อยู่ในธรรม ข้าวจะยากหมากจะแพง ดังนั้นจึงต้องเถียงเข้าไว้หรือไม่ก็เลี่ยงไปจุดประเด็นอื่นมาเบี่ยงเบน ถ้าจำเป็นต้องแบ่งรับก็ต้องเว้น
ทางหนีทีไล่ไว้แบ่งสู้บ้าง พอดีพอร้ายอาจโยนให้ฝ่ายค้านว่าเป็นต้นเหตุทำให้ของแพงไปโน่น!

ชาวบ้าน สื่อ และฝ่ายค้านก็ดูจะรู้จุดอ่อนนี้ของรัฐบาล จึงมักหยิบยกประเด็นนี้ขึ้นมาชูเสมอ ดัชนีชี้วัดหรือเคพีไอเศรษฐกิจไทยจึงมีว่าไข่ทักษิณฟองละเท่าไร ไข่สุรยุทธ ไข่สมัคร ไข่สมชายเท่าไร ไข่อภิสิทธิ์กิโลละเท่าไร เพราะยุคนั้นชั่งกิโลขาย ไข่ยิ่งลักษณ์เท่าไร

ความจริงคือโดยทั่วไปราคาข้าวของมีแนวโน้มแนวเอียงและแนวตั้งว่าจะต้องแพงขึ้นเป็นปกติทุกวันอยู่แล้วจึงรับเสียเถิดครับว่าแพงแล้วจะเร่งแก้ไขให้จะได้ใจกว่าเพราะมันเกิดอุปาทานหมู่ไปแล้วและหลายร้านก็ขึ้นป้ายเพิ่มราคาจริง ๆ แม้ราคาน้ำมันจะลอยตัว แต่จะให้ข้าวแกงวันนี้จานละ 30 บาท พรุ่งนี้ลดตามราคาน้ำมันเหลือจานละ 28.50 บาทนั้น เมินเสียเถอะ แล้วนี่เห็น ๆ กันอยู่ว่าสารพัดปัจจัยทำให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น ไหนจะราคาน้ำมัน ค่าขนส่ง ค่าปุ๋ย ค่ายากำจัดศัตรูพืช ยาเร่งดอก เร่งใบ เร่งผล ยังจะขึ้นค่าแรงอีก ปรับค่าตอบแทนภาครัฐอีก ผลผลิตเกษตรก็ลดลงตามฤดูกาล ผลสืบเนื่องจากมหาอุทกภัยก็ยังอยู่แล้วจะให้มะนาว ถั่วฝักยาว ผักคะน้า ปลาทู หมูเห็ดเป็ดไก่ราคาเท่าเดิมอยู่ได้กระไร

เมื่อวัตถุดิบแพงขึ้น วัตถุสุกก็ต้องแพงตามหลักต้นน้ำ ปลายน้ำ ส้มตำน้าแต๋ว ราดหน้าเฮียฉุย ก๋วยเตี๋ยวเจ๊กฮุย ข้าวราดแกงเจ๊อ๋อย ขนมจีนแม่ส้มลิ้ม ข้าวไข่เจียวเจ้าปากซอยจึงเอาไม่อยู่ แล้วพาลไปกระทบสบู่ ยาสีฟัน ผงซักฟอก ค่าโดยสารรถแท็กซี่ รถไฟ เรือเมล์ ยี่เก ตำรวจไปโน่น

ของแพงนั้นมีแพงตามฤดูกาล เช่น หน้าร้อนมะนาวแพง หน้ากินเจผักจะแพง และแพงนอกฤดูกาล แต่ลงว่าแพงแล้วจะเพราะอะไรก็คือแพงทั้งนั้น ใครจะมาอธิบายเรื่องราคาตลาดโลก ประธานาธิบดีฝรั่งเศสแพ้เลือกตั้ง กรีซกำลังจะล้มละลาย เงินเฟ้อเงินฝืด ดีมานด์ซัพพลายอะไรก็ไม่มีใครปรองดองยอมฟังหรอก ฝ่ายค้านไม่ว่ายุคไหนท่านก็ต้องยกเป็นประเด็นเป็นธรรมดาเพราะการเป็น “ปากเสียงแทนประชาชน” กับการแก้ปัญหา “ปากท้องของประชาชน” ย่อมคาบเกี่ยวกัน

บางครั้งการที่ข้าวของมีราคาแพงจนถึงขั้นขาดตลาดอาจเกิดจากวิชามาร หรือเหตุอันผิดธรรมชาติก็ได้ เช่น มีการกักตุนเก็งกำไรหรือแกล้งผลิตให้น้อย ดังที่เราเคยประสบปัญหาน้ำตาลทรายแพง น้ำมันปาล์มขาดตลาดมาแล้ว 60 กว่าปีก่อนสมัยนายควง อภัยวงศ์ เป็นนายกฯ ไข่เป็ดไข่ไก่ราคาแพงมาก บางวันก็ขาดตลาดเอาดื้อ ๆ พอทหารให้นายกฯ ควง ลาออกแล้วเอาจอมพล ป. มาเป็นนายกฯ ไข่เป็ดไข่ไก่ก็ออกมาวางตลาดเต็มไปหมด ราคาไข่ถูกลงทุกวัน ปวงประชาพากันปลาบปลื้มกับบารมีรัฐบาลใหม่ จนนายควงออกมาให้สัมภาษณ์เรียกเสียงเฮฮาได้ทั้งเมืองว่า

“ปู้โธ่! ถ้าผมรู้แต่แรกว่าพอท่านจอมพลขึ้นเป็นนายกฯ แม้แต่เป็ดไก่ก็ยังชื่นชมโสมนัสกับท่านจนยอมออกไข่โดยดี ไม่อั้นไว้เหมือนสมัยผม ผมยอมลาออกให้ท่านมาเป็นนายกฯ นานแล้ว ไม่รอให้จี้ออกหรอก”

มาตรการเดินตลาดของนักการเมืองได้ผลเพียงทำให้รู้ราคาตลาดเท่านั้น ไม่ทำให้ของถูกลงได้ เผลอ ๆ ไม่ได้ข้อมูลจริงเสียอีก ยิ่งออกมาให้ข่าวว่าไม่เห็นแพงเลย บางอย่างถูกลงด้วยซ้ำ! จะยิ่งเสียรังวัด ไม่เหมือนนายกฯ สมัคร ที่ท่านเดินตลาดอยู่แล้วเป็นปกติ ใครจึงแหกตาท่านไม่ได้ ส่วนมาตรการธงฟ้า ถูกใจ ถูกทั้งแผ่นดินก็พอช่วยได้แต่ก็เป็นแค่แซมเปิ้ลเพราะจุดจำหน่ายยังน้อยและข้าวของก็ไม่หลากหลายพอ มาตรการคุมราคาสินค้าก็ไม่น่าจะได้ผล คงเหมือนอีกหลายอย่างที่ออกกฎหมายมาจุกช่องล้อมวงถี่ยิบ แต่เมื่อการบังคับใช้กฎหมายหย่อนยานหรือไม่ก็พ่อค้าแม่ขายไปลดโน่นตัดนี่ให้พอสมแก่ราคาข้าวไข่เจียวจานละ 20 บาท ดีไม่ดีเคยกินจานเดียวจะต้องล่อเสียสองจาน ทั้งทำเลที่ตั้งแต่ละร้านก็ยังผิดกัน เรื่องนี้จึงยาก!

แต่รัฐบาลก็ต้องทำครับ เพราะเป็นเรื่องของจิตวิทยาเพียงแต่ว่าเมื่อจะใช้หลักจิตวิทยาเข้าช่วยก็ต้องใช้มาตรการอื่นด้วย อย่างคุมราคาแอลพีจีหรือแก๊สหุงต้มอันนี้ดี ต้องหาสาเหตุให้ได้ว่าของแพงครั้งนี้เป็นธรรมชาติหรือไม่ เมื่อไรสถานการณ์จะดีขึ้น ควรให้ผู้ซื้อมีทางเลือกสินค้าหลายระดับ ให้ผู้รู้โภชนาการออกมาแนะนำว่าหน้านี้เราจะใช้อะไรทดแทนของที่แพง อย่าให้นักการเมืองพูดเพราะจะกลายเป็นการเบี่ยงประเด็นเหมือนที่คุณสมัครโดนมาแล้วเรื่องแนะให้ใช้มะดันแทนมะนาว กินฟักต้มซี่โครงไก่แทนต้มยำ

ที่สำคัญคือของกำลังแพงแต่ถ้านักการเมืองยังเร่งเกมแก้รัฐธรรมนูญกันสุดเหวี่ยง เกมเร่งให้ปรับ ครม. เกมนักการเมืองบินไปหานายใหญ่แทนที่จะคิดแก้ปัญหาข้าวของแพงในขณะที่ข่าวทุจริตภัยแล้งออกมาผสมกับข่าวทุจริตน้ำท่วม ข่าวทุจริตการจำนำข้าว อย่างนี้มันสวนทางจิตวิทยาเอามาก ๆ เลยครับ.